DOĞAL GAZ BORU HATLARI

                                                 DOĞAL GAZ  BORU  HATLARI 


Türkiye'deki Doğal Gaz Boru Hatları

Doğu Anadolu Doğal Gaz İletim Hattı 

•  Doğudaki kaynaklardan alınacak doğal gazın boru hattıyla Türkiye'ye taşınması amaçlanmaktadır .
• Bu kapsamda İran ile Türkiye arasında, Doğal Gaz alım satım anlaşması 1996'da Tahran'da imzalanmıştır.
• Bu anlaşmaya göre; Türkiye İran'dan 23 yıl süre ile doğal gaz alacak olup, alım 3 milyar m 3 ile başlayıp, yıllar itibariyle artarak 10 Milyar m3'e ulaşması beklenmektedir.

Karacabey (Bursa)-İzmir Doğal Gaz İletim Hattı

• Mevcut doğal gaz ana iletim hattı, Karacabey'den (Bursa) İzmir ve Aliağa'ya uzatılarak, doğal gaz bu güzergahtaki sanayi ve konut sektörlerinde kullanıma sunulmaktadır. 
• 241 km uzunluğunda ve 36-inç çapındaki söz konusu boru hattının yapım çalışmaları tamamlanmış ve  2003 yılında sisteme gaz arzı sağlanmıştır .

Çan-Çanakkale Doğal Gaz İletim Hattı

• Doğal gaz kullanımının yurt çapında yaygınlaştırılması çalışmaları kapsamında, Bursa Çan Doğal Gaz İletim Hattı, Çan'dan Çanakkale'ye uzatılmıştır. 12" çapında 107 km uzunluğundaki Çan-Çanakkale Doğal Gaz Boru Hattının yapım çalışmaları da 2000 yılında tamamlanmıştır.

Güney Doğal Gaz Boru Hattı

• Doğal gaz kullanımının yurt çapında yaygınlaştırılması çalışmaları kapsamında, bu proje ile güney ve güneydoğu bölgelerimizin doğal gaz talebinin karşılanması amaçlanmaktadır.
• 560 km. uzunluğundaki hat, Sivas'tan başlayıp Malatya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Osmaniye, Adana üzerinden Mersin'e uzatılacaktır. 
•  Ayrıca İskenderun, Karaman gibi hat güzergahına yakın yerleşim birimlerine de branşman hatları yapılacaktır.

Batı Karadeniz Doğal Gaz Boru Hattı Projesi

• Karadeniz Ereğli’den alınacak bir braşman ile Zonguldak, Devrek, Çaycuma ve Bartın'a uzatılarak, güzergahtaki sanayi bölgelerine ve yerleşim birimlerine doğal gaz arzı sağlanacaktır. 
• Ayrıca, Karadeniz Ereğli'sinden İzmit'e 65 km 16 inçlik bir hattın yapılması da planlanmaktadır.

Türkiye'deki Uluslararası Doğal Gaz Boru Hattı




Rusya- Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı (Mavi Akım)

• Bu projenin bir diğer adı Mavi Akıntı Projesi (Blue Stream Project) olup, Rusya Federasyonundan Türkiye'ye , Karadeniz tabanından gelecek boru hattı ile 16 milyar m3 doğal gaz getirmeyi amaçlamaktadır.
•  Bu hatla ilgili anlamsa 15 Aralık 1997 tarihinde imzalanmış ve Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak, 12 Mayıs 1998 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.
• 1774 km olacak ve 440 km.Azerbaycan'dan,260 km'si Gürcistan'dan ve 1074 km'si de Türkiye 'den geçecektir. 
• Boru hattı, Bakü yakınlarındaki Sangachally Terminalinden başlayacak, Türkiye'ye çıldır Gölünün doğusundan girip; Erzurum, Erzin Ceyhan'a ulaşacaktır.
•  Bu boru hattı ile 50 milyon ton/yıl petrol taşınması planlanmakta olup, bunun 20 milyon ton/yıl kapasitesi Kazakistan petrollerine, 25 milyon ton/yıl kapasitesi de Azerbaycan petrollerine ayrılacaktır.
•  Boru hattı ilk olarak 11.5 milyon ton/yıl kapasite ile çalışmaya başlayacak, 6 yılda 50 milyon ton/yıl kapasiteye ulaşacaktır. Projenin fizibilite ve çevresel inceleme çalışması,Dünya Bankasından sağlanan kredi ile BOTAS tarafından hazırlanmıştır.
•  Söz konusu doğal gaz boru hattı Rusya Federasyonunun izobilnoya istasyonundan başlayarak, yaklaşık 390 km yol aldıktan sonra, Djubga kenti yakınlarında Karadeniz'e girerek, denizin 2100 m altından 380 km yol alarak Samsun'da Türkiye'ye ulaşacak ve 444 km'lik bir boru hattıyla Samsun-Ankara arasını kat edecektir.

Türkiye -Bulgaristan-Romanya-Macaristan Doğalgaz Boru Hattı (NABUCCO Projesi)

• Yunanistan Projesinin ardından Avrupa’ya açılan ikinci kapımız olma niteliğindeki güzergah
  ise Avusturya’ya Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Slovakya, Çek Cumhuriyeti üzerinden ulaşacak olan Türkiye -Bulgaristan-Romanya-Macaristan-Avusturya Doğal Gaz Boru Hattı projesidir.
• Bu proje sayesinde söz konusu ülkelerin yeniden yapılanan ekonomilerin gaz İhtiyacının karşılanması amaçlanmakta olup, projenin Yönlendirme Komitesi kararı uyarınca ; Her ülkenin kendi sınırları içinde kalan boru hattı kesimi çalışmaları için alt-taşeron seçmeleri gerekmektedir.
• Projenin Türkiye kesimi mühendislik çalışmasının ihalesi yapılmış ve ihaleyi kazanan firma ile Temmuz 2004 tarihinde sözleşme imzalanarak, firma çalışmalarına başlamıştır.

Türkmenistan- Türkiye -Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı

• Türkiye, kendi artan talebinin yanı sıra 2000'li yıllarda Avrupa'da beklenen doğal gaz açığının bir bölümünü karşılanmasına yönelik olarak, Türkmenistan’dan Türkiye'ye ve Türkiye'den Avrupa'ya uzanacak doğal gaz boru hattı projesi geliştirmiştir.
• Bu proje ile ilgili olarak Türkmen gazının Türkiye üzerinden dünya pazarlarına sunulmasına ilişkin ikili anlaşma, Türkiye ve Türkmenistan Cumhurbaşkanları tarafından 29 Ekim 1998 tarihinde Ankara'da imzalanmıştır.

Irak- Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı

• Bu proje, ülkemizin doğal gaz açığının bir bölümünün Irak gazı ile karşılanması amacıyla geliştirilmiştir. 
• 26 Aralık 1996 tarihinde, Ankara'da iki ülkenin ilgili bakanları tarafından, yılda 10 milyar m_ gazın inşa edilecek bir boru hattı ile Irak'tan Türkiye'ye ihracı hususunda bir çerçeve Anlaşması imzalanmıştır. 
• Projede Türk tarafı olarak, BOTAS, TPAO ve TEKFEN yer almaktadır. 
• Proje, 2 Mayıs 2001 tarihinde yürürlüğe giren Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında bulunmamakta olup, Projenin yeniden değerlendirilerek  Irak gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması hususunda çalışmalar devam etmektedir. 

Mısır-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı                                       

• Doğal gaz arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve doğal gaz arz açığının bir kısmının da Mısır'dan sağlanacak gaz ile giderilmesi amacıyla geliştirilen bu proje ile ilgili çalısmalar sürdürülmektedir. 
• Henüz tasarım aşamasında olan ve Mısır'ın Akdeniz altına döşenecek boru hatlarından 10 milyar m 3/yıl gaz gönderebileceği teklifinden kaynaklanan, 1996 yılında üzerinde durulan LNG projesinin iptalinden sonra ortaya çıkan bir projedir. 
• Finansman sağlanmasında büyük zorluklar olacağı sanılan proje değerlendirme aşamasındadır.

Gürcistan-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı

• Bu proje ile Doğu Anadolu doğal gaz ana iletim hattı Konya'dan İzmir’e uzatılacaktır. 
• Güzergah üzerindeki Burdur, Isparta, Denizli, Nazilli gibi merkezlere de gaz arzı sağlanacaktır. 
• 613 km uzunluğundaki hattan, Afyon, Uşak gibi güzergaha yakın yerleşim merkezlerine de bransmanlar yapılacaktır.

Azerbaycan-Türkiye (Şahdeniz) Doğal Gaz Boru Hattı

• Bu proje ile Azerbaycan gazının Gürcistan üzerinden Türkiye'ye taşınması amaçlanmaktadır. 
• Azerbaycan-Türkiye doğal gaz boru hattı projesinin Türkiye kısmı ile ilgili olarak, Azerbaycan'dan alınacak olan doğal gazın Gürcistan-Türkiye sınırından Doğu Anadolu iletim Hattı'na 225 km'lik bir hat yapılarak bağlantı noktası olan Horasan'a kadar taşınması planlanmaktadır.

Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi

• Türkiye ve Yunanistan arasında doğal gaz şebekelerinin birbirine bağlanması ve Güney Avrupa Gaz Ringi’nin gerçekleştirilmesi kapsamında belirlenen teknik esaslar doğrultusunda her iki tarafça yapılan çalışmalar neticesinde, geliştirilen Yunanistan-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi için çalışmalar devam etmektedir.
• Projenin fizibilite çalışması ile mühendislik çalışmaları tamamlanmıştır. 
• 23 Aralık 2003 tarihinde Ankara'da doğal gaz alım-satım anlaşması imzalanmıştır. 
• Buna göre 750 milyon metreküp ile başlayacak tasıma miktarı 2012yılında 11 milyar metreküpe ulaşacaktır. 
• Türkiye- Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Kapsamında imzalanan doğal gaz alım-satım anlaşması projenin İtalya bağlantısı için önemli bir asamadır. 
• Böylelikle Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’ne dönüşebilecektir.

Tanap

• Açılımı Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı
• Azerbaycan'ın sahip olduğu doğal gaz kaynaklarının yeni pazarlara ulaştırmasını sağlayacaktır.
• Proje kapsamında , başlangıçta 10 milyar metreküp Avrupa'ya 6 milyar metreküp ise Türkiye'ye olmak üzere 16 milyar metreküp doğal gaz sevkiyatı yapılacak.
• ilk safhası 2018 de tamamlanması öngörülen projede Türkiye   %30  paya sahip bulunuyor. 

PETROL BORU HATLARI

                                                 PETROL  BORU  HATLARI



Türkiye'deki Petrol Boru  Hatları 


Ceyhan - Kırıkkale : Kırıkkale rafinerisinin ham petrol ihtiyacını karşılar.
                                   TPOA tarafından 1983'de devralınmıştır.
                                   Uzunluğu 448 km'dir.
                                   Yıllık taşıma kapasitesi 5 milyon ton
                                   Ceyhan Deniz Terminalinden başlayarak Kırıkkale rafinerisinde son bulur.
                                   2010 yılında 17,189 bin varil petrol taşınmıştır.
                                   Buradaki boru hattı üzerinde ; 2 pompa istasyonu
                                                                                    1pig istasyonu (temizleme)
                                                                                    1 dağıtım istasyonu bulunur.

                                  Ceyhan'da her biri 50.000 m3 kapasiteli 3 adet depolama tankı bulunmaktadır.

Samsun - Ceyhan :    Adana - Ceyhan bölgesinde mevcut olan boru hatları ile yıllık 150-200 milyon ton ham petrol ulaştırılıyor.
                               

                                    Bölgeye gelen ham petrole sadece depolama ve tanker yükleme hizmeti verilmekte , bunun dışında ham petrolün değerini arttıracak ve katma değer yaratacak işlemler yapılmamaktadır.

Batman - Dörtyol  :  Batmandaki ham petrolün tüketim noktalarına ulaştırmak için 1967'de TPAO tarafından açılıp 1984'de BOTAŞ'a devretmiştir.
                               
                                   Yıllık taşıma kapasitesi 3,5 milyon ton
                                   Uzunluğu 511 km
                                   2010 yılında taşınan ham petrol miktarı 10,612 bin varil.
                                   Boru hattı, Batman'dan İskenderun Körfezi'ne ulaşarak, Dörtyol'da son bul - maktadır.
                               
                                   Hat üzerinde, Batman, Diyarbakır (Pirinçlik) ve Kahramanmaraş (Sarıl)'da olmak üzere 3 adet pompa istasyonu mevcuttur
                               
                                   Batman Terminali tank sahasında her birinin kapasitesi 25.000 m3 olan 7 adet ham petrol depolama tankı bulun - maktadır.
                               
                                   Pirinçlik'de 4 adet Sarıl'da 4 adet olmak üzere toplam 8 adet depolama tankı mevcuttur.
                           
                                   Dörtyol'daki tank sahasında her birinin kapasitesi 25.000 m 3 olan 7 adet depolama tankı vardır.



Şelmo - Batman :  Şelmo sahasında üretilen ham petrolün batman terminaline taşıyan boru hattı
                              Uzunluğu 42 km
                              Yıllık taşıma kapasitesi 800.000 ton



Türkiye'deki Uluslararası Petrol Boru Hattı


Irak - Türkiye : 2 ayrı hattan oluşmaktadır. I.Kerkük  ve  II.Kerkük boru hatları
                         Irak'ın Kerkük ve diğer üretim sahalarından elde edilen ham petrolün Ceyhan (Yumurtalık) Deniz Terminaline ulaştırmaktadır.
                       
                         I.hattın kapasitesi 46,5 milyon ton
                         I.hattın uzunluğu ırakta 345 Türkiye'de 641 toplam 986 km
                         II.hattın kapasitesi 70,9 milyon ton
                         II.hattın uzunluğu ırakta 234 Türkiye'de 656 toplam 890 km
                        1990 yılındaki Körfez krizi nedeniyle kapatılan hat 1996 yılında tekrar işletmeye alınmıştır.
                       
                        BM güvenlik konseyi 1997 yılında aldığı karardan dolayı ikinci defa sınırlı petrol sevkiyatına izin verilmiştir.





BTC  :  Bakü - Tiflis - Ceyhan petrol boru hattı
             Uzunluğu  1,768 km
             Yıllık taşıma kapasitesi 50 milyon ton

             Hazar havzasında bulunan Kazakistan - Türkmenistan - Azerbaycan - Gürcistan gibi ülkelerde üretilen ham petrolün boru hattı ile Ceyhan'a taşınması ve Ceyhan'dan tankerlerle dünya pazarına ulaştırılması amaçlanmıştır.